Geschiedenis Noord-Holland
Holland was het belangrijkste gewest betreffende de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden (1588-1795). In 1795 werd een Bataafse Republiek uitgeroepen. Na een staatsgreep aangaande 21 januari 1798 werd op 23 april 1798 een Acte met Staatsregeling aangenomen, waarmee de oude gewestelijke grenzen radicaal werden gewijzigd. Een republiek werden onderverdeeld in 8 departementen met zo veel geoorloofd gelijke bevolkingsaantallen, waarbij Holland uiteenviel in:
dit departement met Texel
dit departement betreffende de Amstel
dit departement met een Delf
Daarnaast lagen ook dit departement met een Schelde en Maas en het departement over een Rijn deels op Hollands grondgebied.
Uiteindelijk voldeed een nieuwe opstelling niet en na een instelling in 1801 betreffende het Bataafs Gemenebest werden dit departement Holland ingesteld in overeenstemming met de antieke gewestelijke grenzen betreffende Holland. In 1806 werd dit Bataafs Gemenebest verwisselen door het Koninkrijk Holland. Dit jaar daarop werden het departement Holland opgedeeld in dit departement Amstelland (overeenkomend betreffende Noord-Holland) en dit departement Maasland (overeenkomend met Zuid-Holland). Na in 1811 dit Koninkrijk Holland bij dit Franse Keizerrijk werden gevoegd, werden Amstelland bij Utrecht gevoegd tot het département de la Zuyderzée - Zuiderzeedepartement - en werden Maasland omgedoopt tot département des Bouches-de-la-Meuse - Monden van een Maas.
Nadat een Fransen eind 1813 uit Nederland gevlucht waren, was de rangschikking aanvankelijk ongewijzigd. Betreffende de Grondwet met 29 maart 1814 werden de departementen verwisselen door provinciën ofwel landschappen. Zuiderzee en Monden met de Maas werden verenigd in een provincie Holland. Door minister Van Maanen werden in de grondwetcommissie alsnog de benaming Holland en West-Friesland voorgesteld "om juiste verlangen van achtenswaardige Noordhollanders ... toe te melden", maar het werd door een rest betreffende de commissie verworpen.[2]
Een nieuwe provincie kreeg in 1814 een paar gouverneurs, wier ambtsgebied overeenkwam met een voormalige departementen Amstelland en Maasland. Vlieland en Terschelling gingen retour betreffende Friesland naar Holland, doch een deel met Hollands Brabant was bij Noord-Brabant en in 1815 werden tevens het laatste Hollands Brabant, nederland aangaande Altena, voor Noord-Brabant gevoegd. Uiteindelijk werden in 1820 de grens betreffende Utrecht en Gelderland vastgesteld.
Om een dominantie te verminderen werden Holland bij een grondwetsherziening van 1840 in Noord- en Zuid-Holland gesplitst. Een noodzaak hiertoe werd in Zuid-Holland ook niet gevoeld. In Noord-Holland gold dit wel in sterke mate voor Amsterdam, dat in 1838 dit provinciaal gerechtshof aan zichzelf voorbij zag gaan ten gunste met Den Haag. In West-Friesland was men bevreesd voor een overheersende positie met Amsterdam en drong men aan op de genezing van een verdeling bijvoorbeeld deze was tussen dit Noorder- en Zuiderkwartier wegens 1795. Hier werden echter niet met tegemoetgekomen. Nadat een Haarlemmermeer in 1855 was drooggelegd, werden deze voor Noord-Holland gevoegd, waarna Zuid-Holland in 1864 dit grootste deel aangaande een gemeente Leimuiden ter compensatie kreeg toegewezen.
In 1942 werden een eilanden Vlieland en Terschelling bij de provincie Friesland ingedeeld.[3] Het voormalige eiland Urk maakte tot 1950 deel uit over Noord-Holland.
Rond 2010 tot 2012 was daar enig tijd sprake aangaande ons samenvoeging van de provincies Noord-Holland, Flevoland en Utrecht. In 2014 werd overduidelijk het deze regelen van de baan zijn.
Geografie Noord-Holland
Satellietfoto betreffende dit Noorderkwartier, de IJsselmeerpolders en een deel met Friesland
Noord-Holland bestaat grotendeels uit een kopvormig schiereiland tussen een Noordzee, een Waddenzee en dit IJsselmeer. In dit zuiden grenst de provincie aan Zuid-Holland en Utrecht, in het oosten via remedie over de Houtribdijk en Hollandse Brug aan de provincie Flevoland en in het noorden via remedie over de Afsluitdijk aan de provincie Friesland.
De provincie kan geraken onderverdeeld in een noordelijk deel ("Hollands Noorderkwartier") en ons zuidelijk deel, waarbij dit Noordzeekanaal (en vroeger het IJ) wanneer grens werkt.
Ten zuiden over het Noordzeekanaal liggen de stedelijke gebieden aangaande Amsterdam, Haarlem, de Haarlemmermeer met een luchthaven Schiphol en tegelijk dit Gooi, evenals ons dichtbevolkt gebied, doch betreffende een landschappelijk geheel ander karakter (bosrijk en niet geheel vlak).
Ten noorden aangaande het Noordzeekanaal bevinden zich de Zaanstreek en overige, kleinere, segmenten en dorpen. Een dichtstbevolkte zone loopt tot wat voorbij een plaats Alkmaar. klik voor bron Daar bevinden zichzelf in het deel met een provincie verder landelijker gebieden: Waterland, een omvangrijke droogmakerijen Schermer, Beemster, Wormer en Purmer en volkomen in het noorden de Kop betreffende Noord-Holland betreffende dit uitgestrekte West-Friesland, Wieringermeer, dit voormalige eiland Wieringen en dit waddeneiland Texel.
Een westkust betreffende een provincie wordt grotendeels door duinen beschermd. Hier liggen beroemde badplaatsen ingeval Zandvoort, IJmuiden, Wijk aan Zee, Egmond aan Zee en Bergen. Waar de duinen door de Noordzee waren verzwolgen, werden een Hondsbossche Zeewering aangelegd.
Een streek tussen Haarlem, Velsen (aan beide zijden betreffende het Noordzeekanaal), Beverwijk en Alkmaar heet Kennemerland. Een deel aangaande Kennemerland vormt de IJmond, met een Hoogovens en verschillende industrie: het kan zijn het westelijk gebied betreffende het Noordzeekanaal, met ingeval middelpunt de haven en sluizen betreffende IJmuiden. Ten noorden met Kennemerland ligt een oude marktplaats Schagen en op de noordpunt van dit schiereiland een marinehaven Den Helder, tegelijk veerhaven vanwege Texel.
Aan de oostkust liggen historische steden zodra Hoorn, Enkhuizen, Medemblik, Monnickendam en Edam en verder dit eiland Marken en een opmerkelijke vissersplaats Volendam.
De voornaamste binnenwateren in Noord-Holland bestaan dit IJ (heb je een zeearm) en het Noordzeekanaal met een daarin, alang dan niet via zijkanalen, uitmondende riviertjes Amstel, Zaan en Spaarne, en dit Noordhollandsch Kanaal en dit Amsterdam-Rijnkanaal.
Dialecten Noord-Holland
In Noord-Holland geraken verschillende dialecten gesproken. Landelijk geniet het Amsterdams een meeste bekendheid, het behalve in Amsterdam ook in steden indien Alkmaar, Purmerend en Hoorn heel wat kan zijn te horen, omdat op deze plaats heel wat Amsterdammers wonen. De meeste organische dialecten vindt men op het platteland. Hoe noordelijker men komt, hoe verdere het lokale dialect aangaande de standaardtaal afwijkt; met name het Tessels en het Wierings beschikken over een heel persoonlijk karakter.
Precies mits in andere dialectgebieden is in Noord-Holland sprake met een teruggang van een dialecten. Toch zijn enkele dialecten nog opvallend vitaal. Met name dit Volendams wordt ter plaatse nog enorm doorgaans gesproken. Andere dialecten, bijvoorbeeld het Aalsmeers, zijn nagenoeg verdwenen.
Dit IJ is vanouds ons barrière en het blijkt ook uit een dialecten. De dialecten ten noorden van dit IJ zijn de meeste afwijkende.
Onder dit IJ
Aalsmeers
Amsterdams (thans in Amsterdam-Noord, Alkmaar, Purmerend etc. te horen)
Goois
Haarlems
Zandvoorts
Een dialecten ten zuiden van dit IJ en Noordzeekanaal lijken meer op een dialecten betreffende Zuid-Holland en geraken taalkundig dan ook dikwijls wanneer Zuid-Hollands beschouwd. Immers nemen de traditionele dialecten Aalsmeers en Zandvoorts ons overgangspositie in, met ook Noord- zodra Zuid-Hollandse kenmerken. De Gooise dialecten, die intern vrij divers bestaan, blijven in de Utrechtse band.
Boven het IJ
Zaans
Waterlands
Markens
Volendams
Kennemerlands
Egmonds (Derps)
West-Fries
Enkhuizens
Wierings
Tessels
Een dialecten betreffende vanouds geïsoleerde gemeenschappen indien Volendam, Egmond of een Waddeneilanden hebben ons heel persoonlijk ontwikkeling doorgemaakt en zijn op enkele punten heel conservatief gebleven, daar waar ze zich op andere punten juist opvallend hebben vernieuwd en daarom zeer scherp over een omliggende dialecten zijn kunnen afwijken.
De rangschikking betreffende de dialecten boven het IJ kan zijn problematisch en is aanleiding geweest tot verscheidene polemieken in de taalwetenschap. Veelal is op een verwantschap betreffende het Fries gewezen: betreffende name de conservatievere dialecten (Tessels en Wierings) beschikken over veel geniepig met het Fries. Heel wat onderzoekers vermoedden een Fries substraat: een oorspronkelijke taal zou Fries zijn geweest. Dit Hollands zou dat Fries pas laat verdrongen hebben en bezit het nimmer helemaal kunnen verwisselen, opdat Friese vormen en constructies alsnog voortleven in de dialecten. Alhoewel deze theorie heel wat aanhang bezit, wordt ze via verschillende taalkundigen betreffende een hand gewezen en zouden de Friese vormen voorheen op ontlening en toeval berusten.[bron?]
Recreatie Noord-Holland
Recreatie Noord-Holland NV is een overheids-NV, gesticht op 1 juli 2004, betreffende een Provincie Noord-Holland indien enig aandeelhouder. Een organisatie zorgt in opdracht betreffende een besturen van de recreatieschappen wegens de ontwikkeling, vatbaarheid, dit beheer en onderhouden over zes recreatiegebieden in Noord-Holland: Het Twiske, Alkmaarder en Uitgeestermeer, Geestmerambacht[4], Spaarnwoude, Landschap Waterland en Groengebied Amstelland.
Milieu Noord-Holland
In Noord-Holland bestaan twee grote nationale parken: dit Nationaal Park Duinen van Texel (de hele westzijde over Texel) en het Nationaal Park Zuid-Kennemerland (de brede duinstrook betreffende Zandvoort tot in IJmuiden/Velsen).
Tevens zijn er in Noord-Holland een tiental overige via Natura 2000 aangewezen beschermde natuurgebieden, waaronder dit Noordhollands Duinreservaat (aangaande Wijk aan Zee tot Schoorl), een Schoorlse Duinen en een Amsterdamse Waterleidingduinen (tussen Zandvoort en Noordwijk in Zuid-Holland).
Ten slotte bestaan er in Noord-Holland nog vele overige vollere en kleinere natuurgebieden, bijvoorbeeld dit Goois Natuurreservaat, de Hulk, het Naardermeer, het Balgzand en een Loterijlanden.[6]
Natuurbeheer in Noord-Holland vindt o.a. regio via Vereniging Natuurmonumenten, Landschap Noord-Holland en Staatsbosbeheer.
Politiek Noord-Holland
1rightarrow blue.svg Zie Politiek in Noord-Holland wegens het hoofdartikel over dit item.
Gemeenten Noord-Holland
Noord-Holland kan zijn van de zomer ingedeeld in 48 gemeenten.
Aalsmeer
Alkmaar
Amstelveen
Amsterdam
Beemster
Bergen
Beverwijk
Blaricum
Bloemendaal
Castricum
Den Helder
Diemen
Drechterland
Edam-Volendam
Enkhuizen
Gooise Meren
Haarlem
Haarlemmerliede en Spaarnwoude
Haarlemmermeer
Heemskerk
Heemstede
Heerhugowaard
Heiloo
Hilversum
Hollands Kroon
Hoorn
Huizen
Koggenland
Landsmeer
Langedijk
Laren
Medemblik
Oostzaan
Opmeer
Ouder-Amstel
Purmerend
Schagen
Stede Broec
Texel
Uitgeest
Uithoorn
Velsen
Waterland
Weesp
Wijdemeren
Wormerland
Zaanstad
Zandvoort